Шындығында, бұл сөздің мағынасы мүлдем басқа. Ол елге ауыр сынақ түскенде, кейбір адамдар діннен безіп, құлшылығын тастап кетуі мүмкін дегенді білдіреді. Бірақ бұл құлшылық тек тоқшылықта ғана жасалуы керек деген сөз емес!

АЛДЫМЕН «ЕЛ БАСЫНА КҮН ТУСА...» ДЕГЕН СӨЗДІҢ ШЫНАЙЫ МӘНІНЕ ТОҚТАЛСАҚ

«Ел басына күн туса» тіркесі елге қиындық келгенде, соғыс, аштық, қудалау сияқты ауыр жағдайлар болғанда деген мағынаны білдіреді. Дәл осындай кезеңдерде адамдардың кейбірі иманынан айырылып, Алланы ұмытып кетуі мүмкін. Бұл – әр заманның шындығы.

Бірақ тарихқа қарасақ, мұндай сынақтардан нағыз мұсылмандар иманын берік сақтап, құлшылығын тастамағанын көреміз. Қазақтың қаншама зиялылары, Алаш қайраткерлері, абыздары қиын-қыстау кезде де дінінен бас тартпаған!

Мысалы, кеңес заманында дінге тыйым салынса да, талай қазақ жасырын намаз оқып, ораза ұстап, иманын сақтады. Түрмеде, аштықта, соғыс кезінде де мұсылмандар намаздарын мүмкіндігінше оқып, оразаларын жалғастырған. Қазақ зиялылары, Алаш арыстары – Ахмет Байтұрсынұлы, Міржақып Дулатұлы, Мағжан Жұмабаев сынды тұлғалар дінді сатпаған. Бұл тарихтың шындығы! Яғни, қиындық келгенде шынайы мұсылман дінінен бас тартпайды, керісінше, Алладан жәрдем сұрап, құлшылығын күшейтеді.

ПАЙҒАМБАРЫМЫЗДЫҢ (С.А.С.) СОҒЫС КЕЗІНДЕГІ НАМАЗЫ

Кейбіреулер «соғыс кезінде намаз оқу қиын, сондықтан қаза етуге болады» деп ойлап, осыны сылтау етеді. Алайда, бұл да қате түсінік.

Иә, Пайғамбарымыз (с.а.с.) кейбір соғыс кезінде намазды кейінге қалдыруға мәжбүр болған кездері бар. Бірақ бұл намазды мүлде оқымау емес, тек кейін қазасын өтеу болатын!

Мысалы, Хандақ (Ор) соғысында мұсылмандар өте ауыр жағдайда болғандықтан, кейбір намаздарды уақытынан кешіктіріп оқуға мәжбүр болды. Бірақ кейін олар қазасын өтеді. Алла Тағала Құранда: «Қорықсаңдар, (намазды) жүріп немесе міністе оқыңдар» (Бақара, 239- аят) деп, тіпті соғыс кезінде де намазды тастамау керектігін білдірген. Бұл бізге не көрсетеді? Тіпті соғыс кезінде де құлшылық мүлде тасталмайды, тек жағдайға қарай жеңілдіктер қарастырылады.

ОРАЗА МЕН НАМАЗ – ТЕК ТОҚШЫЛЫҚТЫҢ АМАЛЫ ЕМЕС

Кейбіреулердің «Жастарға ораза мен намаз қажет емес, бұл кәрілердің ісі» дегені – мүлде қате түсінік. Қайта жастық шақ – құлшылыққа ең қажетті кезең. Пайғамбарымыз (с.а.с.) былай деген: «Жеті түрлі адамды Алла қиямет күні өзінің көлеңкесінде паналатады, солардың бірі – Аллаға құлшылық етіп өскен жас.» (Бұхари, Мүслим)

Құранда «Негізінде, адамдарды, жындарды тек Маған құлшылық ету үшін жараттым.» (Зәрият, 56-аят) Яғни намаз бен ораза адамның жасы мен әлеуметтік жағдайына қарамайтын әмбебап құлшылықтар. Егер жастарды намаздан, оразадан тежей берсек, олар басқа жат ағымдарға, теріс идеологияларға, зиянды әдеттерге бейім болып кетеді.

Бұрынғы ата-бабаларымыз да «Жастайынан иманға бекіген бала – елдің болашағы» деп, ұрпақты намазға, оразаға үйреткен.

ЖАСТАРДЫ ДӘСТҮРЛІ ДІННЕН АЛШАҚТАТУДЫҢ ҚАУІПТІЛІГІ

Қазір кейбіреулер жастардың діни тәрбиесін шектегісі келеді. Бұл өте қауіпті. Егер жастарды дәстүрлі исламнан тежесек, олар өз дінін дұрыс білмегендіктен, жат ағымдарға оңай ілесіп кетуі мүмкін.

Жастар рухани азық іздейді. Егер олар оны исламнан таппаса, басқа жалған идеологияларға еріп кетуі мүмкін. Қазақтың дәстүрлі діни жолы ұрпақтан-ұрпаққа беріліп келген. Егер оны үзіп тастасақ, ұлттық болмысымыздан айырылып қалуымыз мүмкін. Сондықтан жастарды намаздан, оразадан тыймау керек, керісінше, дұрыс бағыт беру керек!

Жастарға құлшылықты үйрету – біздің парызымыз! Олар иманды болса, болашақта еліміздің тірегі болады.