Тарих беттеріндегі мәліметтерге назар салсақ, 1992 жылдың 15 сәуірінде ҚР Жоғарғы кеңесінің «Тәжік-Ауған учаскесіндегі ТМД-ның сыртқы шекарасын күшейту туралы» қаулысымен 500 адамға жететін жеке құрама атқыштар батальоны құрылды. Қазақстанның мемлекетаралық келісім-шарттарына сәйкес, ҚазБат құрамы ІІМ Қарулы күштерінің бөлімшелері, ішкі әскерлері және ҰҚК шекаралық қызметі тәжік-ауған аумағында ТМД-ның сыртқы шекарасының оңтүстік шебін, Ауғанстанмен шектесетін ең ауыр және қиын бөлігінің тыныштығын күзетті. Олардың басты мақсаты – жалпы саяси жағдайдың тұрақтануына дейін тәжікауған шекарасындағы ахуалды ретке келтіру, сонымен қатар, гуманитарлық көмек тауарларының және босқындардың қауіпсіз жетуін қадағалау, маңызды нысандарды қорғау еді. Ауған-тәжік шекарасына аттанған сарбаздар Қазақстан егемендік алғаннан кейін сыртқа шыққан алғашқы әскер. 1992-2001 жылдары аралығында 9 жылға созылған бітімгершілік операциясы барысында Қазақстаннан 17 батальон аттанып, содырлармен арада орын алған қарулы қақтығыстарда, 49 қазақстандық сарбаз қаза тапты, көпшілігі жарақат алды. Осы жылдар ішінде 8,5 мыңнан астам қазақстандық әскери қызметшілер тәжік жерінде борышын өтеді.

Шекараны бұзушы қарулы топтармен қақтығыс барысында, заставаға бандиттік шабуыл, қазақстандық контингент құрамымен терактілер және диверсиялар нәтижесінде көптеген адам шығындары болды. Ең жойқын қақтығыс 1995 жылы Пшихавр шатқалында орын алды. Сол жерде болған шайқаста 17 қазақ жігіті қаза тауып, 33-і жарақат алды. Осы ұрыста шейіт болған 17 сарбаздың ішінде жерлесіміз Ержан Әбдиев те бар еді. Соғыс ресми түрде 1998 жылы аяқталғанымен, қазақ жауынгерлері 2001 жылға дейін шекара күзетінде тұрды. Осындай батыр да қайсар азаматтардың есімін өскелең ұрпаққа өнеге ретінде насихаттау мақсатында өткізілген шара өз деңгейінде жоғары басталды.

Тағылымға толы шараның шымылдығы әсем әуенмен түріліп, көпшілік керемет әсерге бөленді. Одан соң бейбіт заманда бұрқ еткен тәжік-ауған жеріндегі қасіретті соғыс құрбандарын бір минут үнсіздікпен еске алды. Аудан әкімінің орынбасары Б.Ысмағұлов ел басына күн туғанда жауынгерлік ерлік пен елдіктің өнегесін көрсеткен қаһармандарымызды бүгінгі қазақ елінің ұрпағы әрдайым мақтан ететіндігін айтты. Сондай-ақ жастардың бейбіт өмірдің бағасын біліп, өз Отанын сүюге, елінің патриоты болуына тілектестігін білдірді.

Айта кетейік, тәжік-ауған жерінде борышын орындаған жауынгерлердің арасында ұшқыштар, танкистер, сигналшылар және басқа да әскери өкілдер болды. Қазақ әскерлері батылдықпен күресіп, ұрыста ерен ерлік танытты. Қазақстанның көптеген қалаларында соғыста қаза болғандарға арнап мемориалдық кешендер орнатылды. Жыл сайын бұл орында ардагерлермен кездесу өтеді. Ескерткіштерге гүл шоқтары қойылады. Іс-шаралар ұйымдастырылып, соғыс жылдарына байланысты өлеңдер шырқалады. Бұл шаралардың баршасы да соғысқа қатысқан әскерлерге көрсетіліп жатқан сый-құрмет деп білеміз.

Қазіргі таңда аудан бойынша 142 ардагер бар, оның ішінде Ауғанстан ДРА – 35, Ангола – 1, Куба – 1, Тәжік-ауған – 40, Чернобыль АЭС – 27, Таулы Қарабах – 15, Ирак – 1, Семей ядролық полигонына – 22 адам қатысқан.

Сонымен қатар шарада Шиелі ауданының қорғаныс істер жөніндегі басшысы подполковник Руслан Шарипаев пен тәжік-ауған шекарасындағы ұрыс қимылдарының ардагерлері мен мүгедектері аудандық қоғамдық бірлестігінің төрағасы Ғалымжан Байжанов сөз алып, бабалар ерлігі ешқашан ұмытылмайтындығын тілге тиек етті.

Осылайша сонау тәжік-ауған жерінде қару асынып жойқын ерлік пен жасампаз келешек жолында аянбай тер төккен ел перзенттеріне ерекше құрмет көрсетілді. Адамзат баласын түптің түбінде құртып тынатын жаппай қарулану жолы енді ешқашан жаңғырмасын.