Қаймақ шайқап, май дайындайды
Ауылдан шыққан өнім қашанда өзінің дәмімен ерекшеленеді. Қосүйеңкіде ер-азаматтар мал бағып, түзде тірлік істесе, әйелдер қауымы қазан-ошақтың қасында жүріп, берекелі іспен айналысады. Ауыл әйелдерінің көпшілігі сиыр сауып, сүт ұйытып, қаймақ шайқап, май дайындайды. Бұл олардың бір күн естен шығаруға болмайтын жұмыстары. Өйткені, осы табиғи өнім арқылы ақ дастарқанын толтырып, табыс табуда. Солардың бірі – Мадина Бейсенова.
Ол 1967 жылы Қосүйеңкі ауылында дүниеге келген. Қазіргі таңда үбірлі-шүбірлі болып отырған 10 немеренің әжесі. Жасы елуді еңсерсе де, қимылы ширақ. Кез келген істі ұршықша иіреді. Әсіресе, құрт дайындап, күбі піскенде алдына жан салмайды.
М.Серікбайқызы әр таң сайын 15 бас сиыр сауып, оның өнімінен айран, қатық, құрт әзірлейді. Ірімшік пен майды да есінен шығарған емес. Дайын болған өнімдерді Алматы, Нұр-Сұлтан, Қызылорда қалаларына жөнелтеді. Тіпті тұрақты тұтынушылары да бар. Мадина Серікбайқызының айтуынша, қарапайым құрт дайындаудың өзінде бір бастан жетіп артылатын жұмыс бар екен.
– Жер бетінде құртты білмейтін қазақ жоқ шығар. Алайда, оның да әр алуан түрі кездесетінін білетіндер көп емес. Иә, құрттың өзі неше түрлі болады. Мәселен, жас құрт. Ол жайғанына бір-екі күн ғана болған, әлі кеуіп үлгермеген түрі. Одан кейін көбік деп аталатыны бар. Бұл қайнап жатқан құрттың қалқып алынған беті. Майлы болғандықтан жас балаларға, қарттарға қалқып береді. Тіпті бұрындары осындай салт та болған. Бұдан бөлек ыстық, сықпа, малта, езген, ұнтақ деген сияқты түрлері де кездеседі. Міне, өзгелер сүзбені сығып жасай салады деп ойлайтын шығар. Алайда, құр жасаудың өзі бірталай жұмыс. Сондықтан оны мен қазір келіндеріме үйретудемін. Тек мұны емес, сүттен дайындалатын астың барлығын санасына сіңіруіне септігім тисе екен, – дейді ақ жаулықты ана.
Маржан Құрманғалиева