Қарағандылық жас ғалым Nurintech жастардың респуб­ликалық инновациялық жобалар байқауында «Қазақ­станның ең үздік жас ғалымы» аталымында 1-орын иеленді. Мыңнан аса жоба қатыс­қан байқауда Ербол Шабанов металлургия саласында ресурс­тарды сақтау технологиясын ойлап тапқандығы үшін жеңімпаз атанды.
Ербол Шабанов – Қарағанды қа­ласындағы Ж.Әбішев атындағы Химия-металлургия институтының «Фер­роқорытпалар және тотықсыз­дандыру үрдістері» зертханасының меңгерушісі. Сондай-ақ Қарағанды мемлекеттік тех­никалық университетінің «Нано­техно­логиялар және металлургия» кафедра­сында аға оқытушы болып қосымша қызмет атқарады.
Ербол Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе мемлекеттік университетін металлургия мамандығы бойынша тамамдаған. 2013 жылы Теміртау қаласындағы Қарағанды мемлекеттік индустриялық универ­сите­тінде «Техника және технология магистрі» дәрежесін алды. Сол жылы Қарағанды мемлекеттік техникалық университетіне PhD докторантураға түсті.
2016 жылдың желтоқсанында «Қара­ғанды бассейнінің жоғарыкүлді кө­мір­лерінен және жоғарыкөміртекті фер­ро­хромның електерінен алынатын алю­­­­мо­силикохромның балқыту тех­но­логия­сын әзірлеу» атты диссер­тациясын сәтті қорғады. Нәтижесінде, 2017 жылдың 26 сәуірінде Білім және ғылым министр­лігіне қарасты Білім және ғылым сала­сындағы бақылау комитетінің шешімімен Ербол Шабановқа «Метал­лургия» маман­дығы бойынша PhD докторы ғылыми дәрежесі берілді.
Ерболдың байқауға ұсынған тақы­рыбы жаһанды алаңдатып отырған эко­логиялық апаттың алдын алуға бағыт­талған.
– Байқауға «Отандық минералды шикізаттарды тиімді пайдалану арқылы алюмосиликохром қоспасын кешенді қолданудың үнемді технологиясын әзірлеу» жобасын алып келдім. Қарағанды көмірлі өлке екені белгілі. Біздің аймақта, тұтынуға келмейтін қосымша көмір түр­лері басқа өңірлерге қарағанда өте көп. Ол Қарағанды облысының табиға­тына зор зиянын тигізуде. Жобада осы мәсе­леге назар аударып, оны шешу жол­дарын қарастырып көрдік. Осы жобамен айналысып келе жатқаныма 8 жыл болды. Қазіргі таңда елімізде жылына 100 млн тонна көмір өндіріледі. Нәтижесінде, өте үлкен көлемде халық тұрмысында қол­данылмайтын жоғарыкүлді көмірлер түзіледі. Бұл қалдықтарды арнайы поли­гонда сақтаймыз. Кейіннен олар күлге айналып, аспанға ұшады. Бұл түбі табиғи апатқа алып келуі мүмкін. Түрлі әдістер қолданып, тәжірибелер жасап, зертхана­лық жұмыстар жүргіздік. Нәтижесінде, жартылай өндірістік жағдайда үлкен пештерде осы қалдықтардан нарықта сұра­нысқа ие металл алдық. Жұмыс нәти­желерін шетелдік рейтингі жоғары ғылы­ми журналдарда жарияладық. «Дүние­жү­зі­лік Ферроқорытпалар конгресі Infacon бар. Сол конгресте баяндама жасадық. Әлемдік деңгейдегі ғалымдар қы­зығушылық білдірді, наза­рын аудар­дық. Қазір патентіміз бар, – деді жас ғалым.
Ербол мұндай байқаулар жаңа биіктер мен белестерді бағындыруға ерекше күш беретінін айтып, жастарды үнемі қолдап келе жатқан Елбасы мен «Нұр Отан» партиясына шексіз алғыс білдірді.
«Зерттеу жұмыстары кезінде байқаға­ным, бізде ғылыммен айналысуға барлық жағдай жасалған. Соның ішінде жас ғалымдар үшін ерекше жағдай қарас­тырылған. Мұның бәрі – Елбасымыздың жастарға қамқорлық танытып, бұл мә­селені өз назарында ұстауының жемісі. Мемлекет басшысының осындай қолда­уының арқасында тегін оқып, шетелде тегін тәжірибеден өтуге мүмкіндік алдым. «Нұр Отан» партиясы өткізген байқауда 1 млн теңгеге ие болдым, бұл ғылыми жобамды одан ары жетілдіруге серпін берді. Сол үшін де отандық ғылымның өр­кендеуіне үлес қосуды өзімнің аза­маттық борышым деп санаймын», – деді Ербол Шабанов.
Ербол үнемі ізденіс үстінде. Ол бұл байқауға құрқол келген жоқ. Осы тақырыпты зерттеу барысында бірнеше ғылыми байқаулардың жеңімпазы атан­ды. Жаратылыстану ғылымдары бойынша жас ғалымдардың үздік жұмыстарына берілетін Д.Қонаев атындағы премияның лауреаты. «Қазақстан Республикасының минералды шикізаттарын кешенді өңдеу ғылыми орталығы» РМК-ның 20 жыл­дығына арналған жас ғалымдар конкур­сының жеңімпазы. Сондай-ақ «Парасат» Ұлттық ғылыми-техноло­гиялық холдингі АҚ жас ғалымдар арасында өткізген инновациялық жобалар конкурсының лауреаты. Қарағанды мемлекеттік тех­никалық университетінде өткен байқауда «Үздік жас ғалым-инноватор» номина­циясы бойынша 2, 3-орындарға ие болып, Мәскеу қаласында өткен «Металлур­гиялық үрдістердің физика-xимиялық не­гіздері» атты XIII Халықаралық ғылыми конференцияда «Үздік баяндама» номинациясы бойынша жеңімпаз атанды. Сонымен қатар «Қазақстан Республи­касының индустриялды-инновациялық даму стратегиясының орындалуындағы ғылымның рөлі» атты VIII Халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның 1-дәрежелі дипломанты.
– «Нұр Отан» партиясы ұйым­дас­тырған Nurintech жобасы жастарды ғылым мен инновацияға құштар қылып, отандық ғылымды жетілдіруге жол ашады. Nurintech республикалық байқа­уы­ның жеңімпазы болғаныма қуаныш­тымын. Мұндай деңгейдегі додаға қаты­су­дың өзі – үлкен тәжірибе. Еліміздің әр түкпіріндегі жас ғалымдармен байла­ныс орнатып, пікір, тәжірибе алмасуға зор мүмкіндік туды, – дейді ғалым.
Естеріңізге сала кетейік, «Нұр Отан» партиясы ұйымдастырған Nurintech республикалық инновациялық жобалар байқауы Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев­тың тікелей бастамасымен қолға алын­ған болатын. Жас өнертапқыштар ара­сын­да өткен байқаудың негізгі мақ­саты – ел жастарының ғылым-білімге және инно­вацияға деген қызығу­шы­лығын арттыру.
Ләззат ҚОЖАХМЕТОВА,