Ерте-ерте, ертеде, ешкі жүні бөртеде, Таймас есімді батыр өмір сүріпті. Таймас ақыл-парасатымен, қайсарлығымен, батылдығымен бүкіл елге танымал болған екен. Бір күні елінде үлкен нәубет басталды. Қараңғы сайдан шыққан зұлым күштер жастардың санасын улап, олардың арман-мақсаттарын күл-талқан етуде. Бұл зұлым күш «Зұлымшөп» деп аталады екен.

Бір күні Таймасқа атақты Желаяқ пен Саққұлақ келіп:

– Таймас, сен біздің соңғы үмітімізсің. Зұлымшөп елді күйретіп жатыр. Жастар өз болашағынан айырылып, зұлымның құлына айналуда. Бізді құтқар! – деп жалынады.

Таймас көп ойланбай-ақ жолға шығады. Ол Қараңғы сайға жету үшін ең әуелі Ақыл шеберімен кеңеседі. Ақыл шебері оған ерекше үш зат береді: Күн нұрымен жарқырайтын қасиетті қалқан, Қараңғы сайды жарық қылатын Ай тасы және Зұлымшөптің ықпалынан сақтайтын Тазалық сусыны. Ақыл шебері ескертеді:

– Бұл заттар тек сенің ар-ұжданың таза болғанда ғана жұмыс істейді. Азғыруға бой алдырсаң, олардың күші жойылады. Есіңде болсын, Зұлым- шөптің түбіне жету үшін батылдық қана емес, шыдамдылық пен даналық керек. Таймас алғысын айтып, жолға шығады.

Таймас Қара жалмауыздың мекеніне жақындағанда, айналасын қою тұман басады. Бір кезде жалмауыз үлкен алтын қақпаның жанында пайда болып:

– Батыр, сенің арман-мақсатың үлкен екенін білемін. Бірақ сенің жолың ұзақ әрі қауіпті. Мен сені бұл қиындықтан құтқара аламын. Менің бұл алтын қақпамның ар жағында мәңгілік тыныштық пен бақыт бар. Жәй ғана есікті аш, бәрі өзінен-өзі шешіледі, – деп азғырады. Таймас алтын қақпаны ашуға оқталады, бірақ сол сәтте Ақыл шеберінің сөздері есіне түсіп, іркіліп қалады. Ол қасиетті қалқанын алып, жалмауызға қаратып көтергенде, қалқаннан шыққан күн сәулесі жалмауыздың бетіне түсіп, оны шегінуге мәжбүр етеді. Қақпа да жалған елес болып, ғайып болады.

– Сен мені алдай алмайсың, жалмауыз! Менің арманым оңай жолды емес, шындықты таңдауды талап етеді! – деп Таймас әрі қарай аттанады. Қараңғы сайға жеткенде, Таймас айналасында толассыз сыбырлаған дауыстарды естиді. Бұл Зұлымшөптің рухтарының үндері еді. Олар әртүрлі адамдардың бейнесінде пайда болып:

– Таймас, сен жалғызсың. Халқың сені ұмытқан. Ешкім сенің жеңіске жеткеніңді көрмейді. Неге босқа өзіңді қинап жүрсің? Біз саған тыныштық береміз. Тек шөбімізді қабылда, артық ештеңе талап етпейміз, – деп азғырады. Рухтар Таймас жан-дүниесіне еніп, оның ойын шатастырғысы келеді. Бірақ Таймас Тазалық сусынын ішіп, өзінің ішкі ойларын тазартады. Ай тасын шығарып, оны жоғары көтергенде, тас жарқырап, рухтарды қуып жібереді. Сай ішіндегі тұман сейіліп, Таймас түпкі мақсатына жақындай түседі.

Сайдың түбінде Таймас үлкен, жан-жағынан тамырларымен қоршалған қара тасты көреді. Бұл – Зұлымшөп патшасының тағына айналған тамырлардың ортасы еді. Патша үлкен, қорқынышты бейнеде пайда болып:

– Ей, батыр! Сенің батылдығыңды естідім. Бірақ менімен шайқасу ақымақтық. Мені жеңу үшін өз ішіңдегі әлсіздікті жеңу керек. Ал сен әлі жассың, бұл сынақтан өте алмайсың! – деп, Таймастың әлсіз жақтарын іздей бастайды. Патша өзінің сиқырлы тамырларымен Таймасты байлап алуға тырысады. Ол әр тамырды оның қорқынышы мен уайымына бейімдеп жіберді: «Сен халқына көмектесе алмайсың», «Сенің еңбегің еш болады», «Сен жалғызсың». Тамырлар Таймасты қысқан сайын оның жүрегі ауырлай түседі. Бірақ сол сәтте Таймас қалқанын алып, бар күшімен оны жерге қадап:

– Менің қорқынышым бар болса да, ол мені басқармайды. Мен халқым үшін күресемін! – деп айғайлайды. Қалқаннан шыққан жарық Зұлымшөптің тамырларын әлсіретеді. Таймас шөптің түбіне жетіп, Күн сәулесін түсіру үшін Ай тасын пайдаланады. Ай тас жарық түсіргенде, күннің сәулесі шөпке тікелей түсіп, оны жойып жібереді. Шөптің күлге айналғанын көрген Таймас терең тыныстап, жеңісін сезінеді.

Таймас елге қайта оралып, Зұлымшөптің ықпалынан азат болған жастарды еңбек пен білімге баулиды.

Ол:

– Ар-ұждан мен батылдық – кез келген зұлым күштен күшті. Жастар, сендер өз армандарыңа тек адал еңбектерің арқылы жетесіңдер, – деп үнемі насихат айтады. Содан бері елде Зұлымшөптің атын ешкім атамайтын болған екен. Жастардың жүрегінде тек адалдық пен білімге деген құштарлық орын алған.