Кене шағуынан сақтаныңыздар!

 Көктем  келіп, тіршілік оянғанда  соларменбірге  адам  денсаулығына қауіпті   зиянкелтіретін  жәндіктерде  ояныптіршілігін  бастайды. Солардың бірі  кәдімгі  күнде мал қорада, мал үстінде, табиғатта  кездесетінкенелер. Сол  кене  буын  аяқты  қансорғыш,адам  денесіне  асақауіпті  «Конго- Қырым  геморрагиялыққызбасы , кене  энцефалиті, кене  риккетсиозы » ауруларын  таратады.Бұл аурудың  аса  қауіптіаталуы  егер  науқасдер  кезінде дәрігерге  көрініпемделмесе қанның  көп  кетуіненөлімге  әкеп  соқтыратынында. Бұл  аурулардыңқоздырғышы  вирус,  вирустытасымалдайтын кене    адамды  шаққандағана  жұқпайды,  сондай-ақмалдағы   кенені   жалаңқолмен  жұлғанда,  езіпөлтіргенде, қой  қырқу  кезіндекенені  қырқып   тазартқандакененің   қаны   шашырағандажұғуы  мүмкін.  Сондай-ақнауқас  адамға  күтімжасау кезінде оның  қанымен  жанасуболғаннан  кейін  жұғады. Ауданбойынша  2023 жылы 180  науқастыкене  шағып,  медициналықкөмекке  жүгінсе,  17науқас  емханада  денеқызулары  көтеріліп емделген.   «Конго- Қырымгеморрагиялық  қызбасы »  ауруымен4 науқас  тіркеліп, оны ішінде 2 науқас осы аурудан көз жұмды.Аурудың  жасырын  кезеңі1-7  күннен бастап, 12-14  күнге дейінсозылуы  мүмкін. Адам  ағзасындажалпы  улану белгілері  пайдаболып,  науқастың  басықатты  ауырады,  әлсіздікпайда  болып, бұлшық  еттері,сүйектері  сырқырап  ауырады.Ұйқысы  бұзылып,  денеқызуы  39-40  градусқадейін  көтеріледі. Науқастың  белі,іші ауырып,  құсу  жағдайыда  болады. Ине  шаншығанжерлер  көгеріп, көзі  қызарып,ауыз,  мұрын  қуыстарынан 7-8 –ші  күндері қанкетуі  мүмкін.  Деркезінде  емделмеген  жағдайданауқастың  қан  анализдеріндеқанның  ұю  уақытыұзарып, қан  көп  кетужағдайына  әкеліп соқтырып,  кешкелген  науқасты  аманалып  қалу  жағдайымүмкін  болмай  қалады.  Егернауқас  дене  қызуыкөтерілісімен, яғни  3-4  күндеріертерек  келсе,  еміндер  кезінде  алса ,науқас   жеңіл  түрденемесе  қан  кетужағдайына  жетпей  жазылыпкетеді  де  науқаста7  жылға  дейіниммунитет  пайда  болады.Бұл  індетті  болдырмасүшін  басты  жағдай кенелерді  жою шараларынжүргізу болып  табылады. Кенелер  малдың  қаныменқоректенетіндіктен  малға  кенежабыспау  үшін дәрілеп  тоғыту керек.  Малғажабысқан кенені қайшыменқырқып  тазалауға  болмайды және жалаң қолмен алуға да болмайды.  Адамғажабысқан  кенені арнайы  құраларқылы алып,  орнын  йоднемесе спирт  жағып  бірнешекүнге  дейін өңдеп  тұрмаса жарапайда  болуы  мүмкін. Қауіпті  инфекцияданөзіңізді  қорғау  үшін міндеттітүрде  жеке  бастықорғау  ережелерін  пайдаланғаныңыз  аурудыңалдын  алатынын  ұмытпаңыз.      Аудан тұрғындарының  малдарымен  мал  қоралары және елді  мекенайналасы  облыстық  бюджеттенбөлінген  қаржы  есебіненуланатын  болады, тек улау  алдындамалдарыңыздың  басы  түгелжәне  мал  қораларыңызтазартылған  болуы  қажет.   Тазартылмағанмал  қораның  кенелерікөңнің  астына  тығылып,  немесе қолдан жылжымайтын етіп жасалған ақыр астына,  шөп салуға ыңғайланып жасалған үлкен жүк көліктерінің доңғалақтарының астына тығылып, дәрінің  күші кеткесінқайтадан  шығады,   содан барып кенеге  қарсыулау  жұмыстарынан  нәтижеболмай,  ауруды жұқтыру  қауіптілігіжоғарылайды. Сондықтан  ауыл  округәкімдері  тарапынан  хабарланғануақытта мал  қораларыңызды  тазалап,малдарыңызды  түгелдеп, улау  жұмыстарыныңсапалы  жүргізілуіне ат  салысып,аурудың алдын  алу   өз денсаулығыңыздың  кепілдігіекенін  ұмытпағаныңыз   абзал .
Оспанов Нұрлан Сейданұлы
Шиеліаудандық СЭББ-ның 
эпидемиологиялық  қадағалау және бақылау
бөлімінің   бас маманы