Ауданның әр бұрышынан бүгінде қаңғыған иттерді көп көріп жүрміз. Олардың арасында құтыру ауруымен ауыратындары да бар. Сірә, оны жоққа шығару мүмкін емес шығар. Әлеуметтік желіде аузынан ақ көбік ағып, балаға ұмтылған иттер туралы хабар да жетерлік. Қазіргі таңда көше жағалаған, қоқыс жәшігін паналаған қаңғыбас иттерге байланысты тұрғындардан түсетін шағым жетерлік. Әріге бармай-ақ, теледидарды қосып, әлеуметтік желіні аша қалсаңыз, көзіңіз анық жетеді.

Жуырда ғана Қарағанды облысында 5 жасар баланы ит тістегені баршамызға мәлім. Ал Алматыдағы иттің салдарынан туындаған қауіпті жайт пен бала өлімі де елдің есінен кете қойған жоқ. Иә, мұндай жағдайлар дәл қазіргі уақытта көбеймесе азаймай тұр. Әріге бармай-ақ қоялық. Аудан ішінде де ит тістеп, жарақат алған қаншама жағдайлар орын алды. Бір қуантарлығы – бала өлімі жоқ.

– Төрт балам бар. Көшеде қаңғыған иттер толып жүр. Арасында құтырғаны да бар шығар, кім біледі?! Балаларымды сабаққа жіберіп аламын да, «көшедегі көп иттің бірі қауып алмас па екен?» деп жанымды шүберекке түйіп отырамын. Тіптен қорқатын болдық. Үйдің айналасында да балалар ойын алаңында да қаңғыбас ит көп. Ағаш алып үркітсең, өзіңе қарап ырылдап, тістеуге ұмтылады. Адамнан қорықпайды. Былтыр бізден 4-5 үй әріде тұратын көршіміздің баласын қауып алды. Жауапты мекеме бұл мәселені қолға алу керек емес пе? Бір тістеген ит, ертең тағы тістейді. Ал ол ит құтырмамен ауырып, ауру тараса не болады?, – дейді кент тұрғыны Айнагүл Мұқанқызы.

Жалпы қаңғыбас иттер инфекциялық ауруларды тасымалдайды. Иттің иесі болса, ветеринарды шақыртып, тексертуі қажет. Ит асырамасын деген заң еш жерде жоқ. Бірақ оны сатудың да, серуендетудің де тәртібі мен ережелері бар. Қыдыртқанда тұмылдырығы болуы шарт. Итті күндізгі уақытта бос жіберуге болмайды. Адамдардан алшақ болуы тиіс. Жылына бір рет құтырма ауруына қарсы дәрі егіліп, денсаулығы тексерілуі шарт. Бірақ осы айтылғандардың көбі жасалмайды. Тексерту, үй ауласында бос жібермеу былай тұрсын, иелері есігінің алдындағы төбеттің қайда жүргеніне мән бермейтін кездері де кездеседі.

– Расында, ит пен мысықтан келер қауіп жыл сайын көбеймесе, азаймай тұр. Әсіресе, тұрғындар үшін қоқыс маңайында жүретін жабайы жануарлардың тигізер зияны аса жоғары. Бүгінгі таңда иесіз жүрген иттер өте көп. Биылғы жылы 3 баланы ит тістеп, жарақат алды. Үшеуінде де ауыр жарақан жоқ. Ветеринария бөлімінің мамандары мұндай оқиғаларды болдырмас үшін жыл сайын тиісті шараларды атқарып келеді. Біз аудан тұрғындарына қабаған иттеріңізді үйде байлап ұстаңыздар дегіміз келеді, – дейді ветеринария бөлімінің маманы....

Биыл Қазақстанда қаңғыбас мысықтар мен иттерді аулауға және жоюға 1 миллиард теңге бөлінді. Сонымен қатар құтырма ауруының алдын алу мақсатында 980 590 ит пен мысыққа екпе егілген дейді мамандардар. Алайда бүгінде сол миллиарддаған қаражатың қарасы көрінбейді? Мыңдаған бұралқы ит, мысықтың көзі жойылды деген жалаң цифр, санмен ғана сөйлейтін статистикаға сүйеніп, мәселені тек сонымен түйіндеудің жөні жоқ сияқты. Жабайы хайуандармен күресті заңмен мықтап шегелеп, нақты шарамен қолға алу керек. Себебі оның артында адамның өмірі мен денсаулығы тұр...

Итті қорғайтын заң бар. Ал адамды кім қорғайды. Әлде өкінішті жағдай тіркеліп, соған ғана шара көрілу қажет пе? Адам – мемлекеттің басты капиталы. Қалай болғанда да қаңғыған иттен келер қауіп аз болмай тұр. Адамдық тұрғысынан жануарларға жанашырлықпен қарап, оларды қорғау әлбетте дұрыс. Дегенмен көше кезіп қаңғыған ит ойнаған бала, көшеден өткен жаяу адамға тап беріп, жарақаттамасына кім кепіл?! Иесіз жүрген итеерге кім ие болмақ?