ВИЗАСЫЗ САПАР ШЕГІҢІЗ
Арнайы рұқсат алып, шетелге сапарлау оңайға түспейді. Консулдықтағы қызметкер виза алуға келген азаматтың басынан бақайшағына дейін тексеріп, барлық мәліметтерін сарапқа салады.
Әр консулдықтағы талап-тәртіп сан түрлі. Виза алуға өтініш білдірген азаматтың қандай да бір қылмысқа қатысы жоқтығы, бара қалған күнде ол елде өзін қаншалықты салауатты ұстай алатындығы ескеріледі. Өзі жайлы, қызмет орны, телефон нөмірі туралы жалған мәлімет ұсынса – виза алу мүмкіндігі құлдырай түседі.
Кей мемлекеттер медициналық сақтандыруға да мән береді. «Сапардың мақсаты не?» деген сұраққа да анық жауап берген абзал – туризм, бизнес, білім алу, жұмыс істеу… Консул офицерінен қарсылықты жауап алып, визасыз қалу – оның енді қайтіп шетелге сапар шеге алмауын аңғартпайды. Бірақ келесі жолы виза алу мейлінше күрделене түседі. Осы ретте елдер арасында визасыз режимнің енгізілуі – өте маңызды. Мұндай жағдайда азаматтар тек төс қалтасына төлқұжатын салып, әуежайға уақытында келсе де жетіп жатыр. Визасыз режим – кейде біржақты қатынас түрінде, кейде өзара кепілдік тұрғысынан енгізіледі. Бұл ретте тек төлқұжаттың типтері бойынша ғана шектеу болуы мүмкін. Визалық шектеулер индексін есептеп бас қатыратын халықаралық Henley & Partners консалтингтік компаниясы ұсынған мәлімет бойынша, визасыз сапарға шығу құқығына көп ие болған мемлекеттер – Ұлыбритания, Германия, АҚШ, Финляндия, Швеция (174 елге шыға алады) екен. Одан кейін тұрған Дания мен Канада азаматтары әлемнің 173 мемлекетіне еркін саяхаттай алады. Индекс – тек жалпы азаматтық төлқұжатты есепке алған. 2017 жылдың соңындағы қорытынды бойынша Қазақстан азаматтары әлемнің 71 еліне визасыз шыға алады. Көш соңын Ауғанстан (24 ел) түйіндейді.
Қазақстан көптеген елдерге визасыз режим ашқан. Ішкі туризмді дамытып, нарыққа қаржы құяды деп есептелінетін – Ресей, Қытай, Иран, Үндістан, АҚШ секілді дамыған елдер азаматтары елімізге еркін келіп кетеді. Мәселен, EXPO – 2017 халықаралық көрмесі кезінде ҚХР, Үндістан, Иран үшін 72 сағаттық визасыз транзиттік режим енгізген болатын.
Henley & Partners компаниялар тобының төрағасы Кристиан Келиннің айтуынша, былтыр визасыз режим мүмкіндігін жойған елдер саны көп емес.
– Бірқатар елдер шекаралық бақылауды күшейтіп жатса, біразы мейлінше ашық. Өйткені олар халықаралық сауда, миграция және туризмнен келетін экономикалық тиімділікті пайдаланып қалғысы келеді. Қазір адамдар қаржылық мүмкіндіктерге жол ашу үшін жер шарының қай тұсына да сапар шегуге әзір. Жаһандық мобильді жылдамдық күшінде тұр. Біз мемлекеттердің оқшаулануын, елдер арасындағы антимиграциялық саясатты бақылап отырмыз. Ұлыбритания Брексит құрамынан шығып кетуі мүмкін болғандықтан, 2018 жылдың ауанын дәл қазір тап басып айту қиын, – дейді ол.
Жуырда ғана Сыртқы істер министрлігі Біріккен Араб Әмірліктеріне (БАӘ) сапарлау үшін визасыз режим енгізілгенін жария етті. Ереже 10 наурыздан бастап күшіне енбек. Алдағы уақытта Израиль, Куба, Таиланд, Чили елдеріне сапарлау сәтінде визаны алып тастау мәселесі қарастырылып жатыр. Қаңтар айында АҚШ-қа сапары кезінде Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев та виза мәселесіне тоқталған. «Қазақстан Америка азаматтары үшін визасыз режим енгізді, бұл мәселеге қарымта жауап күтеміз» деген еді Дональд Трамппен кездесуде. Төменде СІМ ақпараты негізінде, Қазақстанның қай елдерге визасыз сапар шеге алатыны туралы дерек келтірілген.
Бұдан бөлек:
• Өзі баратын елдегі туыстары туралы мәліметті анкетада көрсетпесе немесе ол туыстары виза тәртібін бұзса;
• Құжаттың беті жырылған, қандай да бір жағдайда бүлінген болса;
• Фотография консулдық талабына сай келмесе;
• Сапарға баратын азаматтың қаржылық жағдайы жеткіліксіз болса, виза иелену мүмкіндігі төмендей бермек.
Визаның да сан түрі бар.
Дипломатиялық виза (А1, А2) – саяси, үкіметтік тұлғаларға;
Қызметтік виза (А3, А4) – ресми іссапарға шығатын, шетелдік делегация құрамындағы азаматтарға;
Инвесторлық виза (А5) – инвестициялық қызметпен айналысатын заңды тұлғаларға;
Іскерлік виза (В1, В2, В3) – конференция, симпозиум, форум, көрме, концерт, мәдени, ғылыми шараларға қатысушыларға беріледі. Бұдан басқа, автомобиль тасымалын жүзеге асырушыларға, әуе, теңіз экипажының мүшелеріне, діни шараларға қатысушыларға, оқу тәжірибесінен өтушілерге, емделушілерге арнайы визалар жиынтығы қарастырылған.
Қазақстан азаматтары келесі мемлекеттерге сапар алдында визаны онлайн түрде рәсімдей алады: Зимбабве, Кения, Габон, Мьянма, Кот-д’Ивуар, Уганда, Сент-Китс және Невис, Сан-Томе және Принсипи, Руанда, Сингапур, Комор аралдары, Шри-Ланка.
Транзиттік виза – мемлекет аумағында үш тәулікке жетпейтін уақыт ішінде (72 сағат) билетпен немесе арнайы тоқтау (аялдау) құқығымен транзиттік сапар жасауға мүмкіндік береді.
Қазақстан транзиттік визасыз режим тұрғысынан мына елдерде өзін «суда жүзген балықтай» еркін сезіне алады: Гондурас, Гватемала, Босния және Герцеговина, Мексика, Белиз, Панама, Румыния, Сальвадор, Черногория.
Мойындалмаған /ішінара мойындалған/ даулы территорияларға сапарлау:
Абхазия: 14 күнге дейін визасыз режим
Палестина: визасыз режим
Таулы Қарабақ Республикасы: визасыз режим
Сомалилэнд: жеткеннен кейін виза алады (30 күнге)
Солтүстік Кипр: визасыз режим
Оңтүстік Осетия: визасыз режим
Әзірбайжан 30 күнге дейін
Албания 90 күнге дейін (біржақты келісім – туристік мақсатта)
Аргентина 30 күнге дейін
Армения Визасыз режим
Барбадос 28 күнге дейін (біржақты келісім – туристік мақсатта)
Беларусь Визасыз режим
Бразилия 30 күнге дейін
Гонконг 14 күнге дейін
Грузия 90 күнге дейін
Израиль Визалық талаптан босату туралы құжат жобасы келісіліп жатыр
Индонезия 30 күнге дейін (біржақты келісім – туристік мақсатта)
Колумбия 90 күнге дейін (біржақты келісім – туристік мақсатта)
Оңтүстік Корея 30 күнге дейін
Коста-Рика 90 күнге дейін (біржақты келісім – туристік мақсатта)
Куба 30 күнге дейін (әлі күшіне енген жоқ)
Қырғызстан Визасыз режим
Макао Визалық талаптан босату туралы құжат жобасы келісіліп жатыр
Македония 90 күнге дейін (біржақты келісім – ұлттық төлқұжат иелерін визалық талаптан босату туралы құжат жобасы келісіліп жатыр)
Малайзия 30 күнге дейін (біржақты келісім – азаматтарды визалық талаптан босату туралы құжат жобасы келісіліп жатыр)
Молдова 90 күнге дейін
Моңғолия 90 күнге дейін
Намибия Визасыз режим (біржақты келісім – туристік мақсатта)
БАӘ 30 күнге дейін (2018 жылдың 10 наурызынан бастап күшіне енеді)
Ресей Визасыз режим
Сейшель аралдары Визасыз режим (біржақты келісім)
Сербия 30 күнге дейін
Тәжікстан Визасыз режим
Таиланд Азаматтарды визалық талаптан босату туралы құжат жобасы келісіліп жатыр
Түркия 30 күнге дейін
Өзбекстан Визасыз режим
Украина 90 күнге дейін
Филиппин 30 күнге дейін (біржақты келісім)
Эквадор 30 күнге дейін
Абай АЙМАҒАМБЕТ