Қызылордалық жас өнертапқыштар «ақылды» жылыжай құрастыру әдісін тапты.
Қызылорда қаласындағы Н.Назарбаев зияткерлік мектебінде білім алатын оқушылар Тоғжан Марат пен Жұлдызай Мұңайтпасова аймақта көкөніс бағасын арзандату мәселесіне назар аударды. Бұл мақсатта «ақылды» жылыжай құрастыру ісіне мән берді. Бұл өзге аймақтан тасымалданатын ауыл шаруашылығы өнімдерінің көлемін азайтуға септігін тигізеді. Жас өнертапқыштар әзірге кешеннің шағын моделін жасап шықты. Алғашқы өнім жинауға да үлгерді. Осы бағытта оқушылар 1,5 жылдай уақытын сарп етті. Алғашқыда тек қағаз жүзінде жасалған жоба бүгінде іс жүзінде кәдеге жарап жатыр. Жас өнертапқыштар қазір шалғын мен жалбызды өсіріп, одан мол өнімге негіз қалауға болатынына көз жеткізді. Сол арқылы автоматты құрылғылардың көмегімен мол өнім жинауға жол ашылады.
«Жұмыс барысында барлығын қадағалап отыруға әбден болады. Атап айтқанда, температура немесе ылғалдылық төмендеп немесе тым жоғары болса, оны назардан тыс қалдыруға болмайды. Мұндай ауытқу дисплейде көрсетіледі. Бұл құрылғы топырақтың да ылғалдылығын қанша миллилитрге дейін айқындайды. Әр тамшы су мен ауаның күйін бақылайтын құрылғылар күннен қуат алады. Бастысы, шығынның болмауына көңіл бөлдік. Айта кетерлігі, осындай оң істер арқылы өнім өндіру арзанға түседі», – деді Тоғжан Марат. Биология пәнінің мұғалімі Райхан Тәжі шәкірттері жасаған жобаның тиімділігін атап өтті. Сол арқылы автоматты түрде жаңа технологиямен жұмыс істеуге жол ашылады. «Жылыжайдағы құрылғылар көмірқышқыл газын автоматты түрде анықтайды. Түрлі ауытқуға жол берілген жағдайда автоматты түрде олар өздігінен сөніп қалады. Жоба барысында сондай жағдайлар қарастырылуда. Технология смартфон арқылы басқарылады», – деді Райхан Тәжі. Шағын модель күйіндегі жылыжай жақын күндері Тоғжан мен Жұлдызай білім алатын мектеп ауласынан бой көтереді. Ол поликарбонат материалынан жасалады. Онда дәруменге толы жемістер мен көкөністерд өсіріледі. Бұдан бұрын қызылордалық оқушылар 10-нан астам ауру түрін анықтайтын құрылғы ойлап тапты.
Әділжан ҮМБЕТ