Қазақ халқының болмысы – бірлік пен бауырмалдықтың бейнесі. Баяғыда ауылда бір үйдің шаңырағы ортасына түссе, келесі күні бүкіл ел жиналып, қайта көтеріп беретін. Біреудің малы жоғалса – көршісі іздейтін, шөп шабуға үлгермесе – ауыл баласы жабылып көмектесетін. Сол дәстүрдің аты – асар еді. 

Асар – тек көмек емес, ол – ынтымақтың рәсімі, рухтың мерекесі болатын. Бірақ бүгінгі заманда осы қасиетті ұғымның үні бәсеңдеп қалған жоқ па? Асар рухы әлі бар ма? Баяғыда әжем айтып отырушы еді: – Асар күні – ауылдың ең шуақты күні болатын. Әйелдер қазан көтеріп, ерлер бел шешіп, жастар күлкіге қарық болушы еді, – деп. Сол кезде асар тек еңбек емес, адамдардың араласу мектебі болған. Ауылдағы әрбір асар – бір-біріне деген сенімнің, жанашырлықтың көрінісі. Кімнің малы шөпке жетпей тұр – соған қол ұшын беру, кім үй салып жатыр – бәрі бірге кірісу. Біреудің қуанышы – бәрінікі, біреудің мұңы – бәрінікі. Сонда «менікі» деген ұғымнан гөрі «біздікі» деген түсінік үстем болған. Қазақтың «бір жағадан бас, бір жеңнен қол шығару» дегені сол дәуірдің философиясы еді. Қазір уақыт басқа, өмірдің екпіні басқа. Көпшілігіміз қалада, әркім өз тіршілігімен әуре. Дегенмен, асардың рухы жоғалды деу – әділетсіздік болар. Өйткені бүгінде асардың жаңа түрлері пайда болды. Мәселен, Шиелі ауданының жастары ұйымдасып, мұқтаж отбасыларға үй жөндеп береді. Бірі шатыр көтерсе, бірі қабырға сылайды. Енді бірі азықтүлігін алып беріп жатады. Бірде үйдің қабырғасын көтеріп жатқан жігіттерден сұрадым: – Мынаны ақшаға істеп жатырсыңдар ма? – Жоқ, бұл – біздің ауылдың баласы. Қиын жағдайда қалды. Көмек керек екен, жиналдық та келдік. Ақша емес, ағайындық маңызды, – деді бірі иығындағы цемент шаңын сілкіп. Міне, бұл – асардың бүгінгі келбеті. Бұрын қазан-қазан ет асып, көп болып жиналса, қазір әлеуметтік желі арқылы «ертең сағат тоғызда келіңдер» деп шақырылады. Форматы өзгерсе де, мәні – сол баяғы мейірім мен бауырмалдық. Асар – бұл заңмен емес, армен реттелетін дәстүр. Онда міндеттеу жоқ, бірақ ішкі парыз бар. Кімнің басына іс түссе, «маған да бір күні осылай көмектеседі» деген сеніммен барады. Қазір волонтерлік, қайырымдылық, қоғамдық акциялар көбейді. Бірақ олардың бәрінің түп-тамыры – сол асар дәстүрінде жатыр. Қайырымдылық қор ашқан жастар да, үй салуға көмектескен көршілер де – сол рухтың жалғасы. Бұл – дәстүрдің бейімделуі, заманауи түрге енуі. Қазір біз көбіне жеке жетістікке мән береміз. «Өзім, өзім» деген түсінік алға шықты. Ал қоғамның ілгерілеуі үшін «бәріміз бірге» деген сана қажет. Асар – сол санаға апаратын рухани көпір. Біреудің қиналғанына бейжай қарамау – бұл адамдықтың ең жоғары көрінісі. Асар рухы бар жерде көршілік те, бауырмалдық та, мейірім де бар. Қазақтың ұлылығын ұлы еткен де – сол қасиеттер. Асар – тарих емес, тірі дәстүр. Ол кітаптың бетінде емес, адамның жүрегінде өмір сүріп тұр. Бүгін бір үйге көмектескен баланың ертең қоғамға деген жауапкершілігі артады. Асар арқылы біз тек үй тұрғызбаймыз – жүрек тұрғызамыз, сенім тұрғызамыз. Тек ұмытпайық, асар – қазақтың жан коды. Асар бар жерде – ел бар, ел бар жерде – ер бар.