Қызылша ауруынан сақтаныңыз

 Қызылша – вирустан туындаған инфекция. Ауруды оңай анықтауға болатын ерекше белгісі  ол бөртпе. Қызылша өте жұқпалы, ауа арқылы таралады. Инфекция ауа тамшылары арқылы берілетіндіктен, науқаспен байланыста болған кезде сөйлесу, түшкіру, жөтелу кезінде бұрын қызылшамен егілмеген және ауырмаған адам 100% дерлік жұқтыруы мүмкін. Қызылша вирусы өте құбылмалы: қызылшаны науқаспен тікелей байланыста болмай-ақ, онымен бір үйде болу арқылы да жұқтыруға болады. Вирус тез өлетіндіктен тұрмыстық заттар, ойыншықтар, киім-кешек арқылы жұқтыру мүмкін емес.
  Қызылша белгілері. Инкубациялық кезең инфекция жұқтырғаннан  аурудың алғашқы көріністеріне дейін 7-күннен 21 күнге дейін созылады. Бала инкубациялық кезеңнің соңғы екі күнінде, катаральды кезеңде және бөртпелердің шығуы 3-4 күн ішінде, яғни шамамен 9 күн бойына басқаларға жұқпалы болады. Бірінші, катаральды, кезеңде 1-3 күн бойына  қызылша респираторлық инфекция түрінде көрінеді,яғни дене қызуының  көтерілуі, бас ауруы, жөтел, мұрыннан су ағу, тамақ ауруы байқалып, Ұйқышылдық пен тез шаршау пайда болады:                                                                                                                                                           
Ауру  бөртпе кезеңіне жалғасады. Бұл кезеңде қызылшаның негізгі симптомы-тістердің түбінде аузында ерекше бөртпенің пайда болуы байқалады. Бұл ауруды ерте диагностикалауға және қажет болған жағдайда баланы уақытылы оқшаулауға көмектеседі. Балалардағы қызылшаның барлық белгілері аурудың динамикасында күшейеді: жөтел жиілейді, дене температурасы біртіндеп жоғарылайды және 40°белгісіне жетуі мүмкін. Бұл кезеңге тән белгі терідегі қызылша бөртпесі. Ол бастапқыда құлақтың артында және шаштың өсу аймағында бас терісінде пайда болады, бетке, мойын аймағына және кеудеге таралады. Екінші күні иықтың, қолдың, Арқаның, іштің терісі бөртпемен жабылады, үшіншісінде саусақтарды қоса, төменгі аяқтарда байқалады. Қызылшаға тән бөртпелердің таралуының бұл реттілігі дифференциалды диагностиканың маңызды критериі болып табылады. Дақ-папулярлы экзантема балаларға қарағанда ересектерде айқынырақ байқалады. Аурудың ауыр ағымы бөртпе кезеңі қызылшаның шыңы болып саналады. Тері бөртпесінің пайда болуы аясында қызба мүмкіндігінше айқын болады, интоксикация белгілері мен катаральды белгілер күшейеді. Науқасты тексеру кезінде артериялық гипотензия, тахикардия, бронхит немесе трахеобронхит белгілері анықталады.
Ауру пигментация кезеңіне  жалғасады. Бөртпе пайда болғаннан бастап 3-4 күн ішінде науқастың жағдайы жақсарып, температура қалыпқа келеді, бөртпе жоғалады, пигментация қалып, уақыт өте келе  ол да жоғалады. Қалпына келу кезінде ұйқышылдық, ашуланшақтық және шаршаудың жоғарылауы қалады.
Қызылшаның алдын-алу  денсаулық пен толыққанды дамудың маңызды компоненттерінің бірі болып табылады. Сондықтан қызылшаға қарсы егу профилактикалық егу күнтізбесіне кіреді. Алғашқы вакцинация 12-15 айлық дені сау балаларға беріледі. Вакцинаны қайта енгізу (ревакцинация) 6 жасында, мектеп алдында жүзеге асырылады. Вакцинада баланың иммунитеті дамитын тірі әлсіреген қызылша вирустары бар. Қызылшаға қарсы егу реакциясы әртүрлі болуы мүмкін. Кейде балаларда температураның 37,5-38С дейін шамалы көтерілуі мүмкін. Сонымен қатар, нәресте дене температурасының жоғарылауы аясында аллергиялық реакцияны немесе жеңіл құрысуларды дамыта алады. Вакцинациядан кейінгі реакциялар қызылша белгілерімен өте жақсы жүреді, бірақ олар жеңілдетілген түрде және қысқа мерзімде жүреді. Бастапқы немесе қайталама иммунитет тапшылығы мен онкологиялық аурулардан зардап шегетін балаларға вакцинация  жасалмайды. Немесе нәресте иммунитетті едәуір төмендететін ауруға шалдыққан болса және  дененің қорғаныс функцияларын басатын дәрілерді қабылдаса,  вакцинация жасалмайды.
Жасқа  толмай  қызылшаменауырған балаларыңызды 1жасқа  және 6 жасқа  толғанда  жоспарлықызылшаға  ектіріңіздер.Өйткені  құрамында қызылша, қызамық, паратит  ауруларына қарсы  салынатындықтан, қалған екі  ауруғақарсы  вакцинациялануы  қажет.
З.Бекжанова
Шиелі  аудандық СЭББ жетекші  маманы