Ядролық сынақ болмасын, ол – тозақ
КСРО басшылары жаудан қорғану мақсатында өте құпия түрде атом қаруын жасауды 1945 жылы қолға алып, 1949 жылы 29 тамызда Семей қаласынан 130 шақырым қашықтықта орналасқан әскери алаңда алғашқы атом бомбасын сынайды. КСРО қарулы күштері әскери қуатын арттыру мақсатында сынақтар санын ай сайын көбейтіп, оны барынша жетілдіре түседі. 1961-1962 жылдары жер үстінде және әуеде, 1963-1989 жылдары жер астында 343 ядролық жарылыс жасады. Біздер сол жер асты жарылысына қатыстық. Командиріміз «Сегодня в 10:00 будет испытание сверхмошного оружия. Работать не будем, не выходить из палатки вагончика» дейді. Біз сонда 25-30 шақырым жерде құрылыс жасап жатқанбыз. Жарылыс болған кезде жер сілкініп жататын. 40 жылда 1949 жылдан 1989 жылға дейін 467 жарылыс болыпты. Оның 343-і жер астында.
Ядролық жарылыс алаңында әскери қызмет еткендердің бойындағы радиация сәулесі қалыптағыдан 300-500 см көп. Ғалымдар анықтағандай, цезий – 137, стронций – 90 элементтерінің нуклейдтері – ядролық жарылыстың тажалды өнімі. Плутоний – 239 нуклейдті денсаулыққа 10 есе қауіпті.
Біздің қоғамдық бірлестік 2009 жылдың басында құрылған. Сол кезде ядролық сынаққа тікелей қатысқан 48 мүшесі бар еді. Бәріміз Ұлы Отан соғысына қатысқандарға теңестірілгенбіз. Жоғарыда айтып кеткендей, көрінбейтін оқпен жараланғандар келмеске кетті. Қазіргі таңда 22 адам бармыз. Мүше болған ардагерлеріміздің көбісі дәрінің, оның ішінде дәрігерлердің қамқорлығымен жүргендер.
Арнаулы жәрдемақының мөлшерін 2-3 есе көбейту мемлекеттің өз азаматтарына деген қамқорлығын, қоғамның өркениеттілігін көрсетер еді. Ең бастысы Отан үшін денсаулығын аямаған әскери адамға деген сүйіспеншілік болса, есесіне келешек ұрпақ патриоттық сезімде тәрбиеленер.
Мэлс Тоқтыбаев,
«Семей-Ақиқат-Шиелі» қоғамдық бірлестігінің мүшесі, аудандық ардагерлер кеңесінің алқа мүшесі
«Семей-Ақиқат-Шиелі» қоғамдық бірлестігінің мүшесі, аудандық ардагерлер кеңесінің алқа мүшесі