Ел билеген ерлер тәжірибесі
Облыстық жастар ресурстық орталығында PhD доктор, Анкара Қажы Байрам Вели университеті Түрік фольклоры кафедрасының аға оқытушысы, жерлесіміз Бекарыс Нұримановтың «Құтадғу білік» аудармасының таныстырылымы өтті.
«Мың жыл бұрын ел билеген ерлердің тәжірибесі» атты жаңа жинақты жерлесіміз Жүсіп Баласағұнның «Құтадғу білік» еңбегінің ескі түрікше түпнұсқасынан проза үлгісінде аударып көпшілік оқырманға ұсынып отыр.
«Құтадғу білікті» аудару жұмысы ХІХ ғасырдың соңына таман басталды. Бүгінге дейін неміс, түрік, өзбек, ағылшын, қытай, ұйғыр, қазақ, қырғыз, әзербайжан және тағы басқа да тілдерге аударылды. Оның ішінде өлең түрінде де, қарасөз түрінде де тәржімаланғандары бар.
Бұл шығарманың қазақ тілінде төрт аудармасы бар. Біріншісі Асқар Елубаевқа, екіншісі Әбжан Құрышжанұлына, үшіншісі Берікбай Сағындықұлына, төртіншісі Бекарыс Нұримановқа тиесілі. Алғашқы екеуі өлең түрінде, кейінгі екеуі – жолма-жол мағыналық аударма.
Кездесуге жастар, сала мамандары мен өнер адамдары қатысты.
– Кітапта он ғасыр бұрын өмір сүрген бабаларымыздың бізге жолдаған сәлемі бар. Түп-тамырымызды тануға табанды еңбектер жасалып жатқан дәуірде тұрмыз. Байырғы бабаларымызбен қайта қауышу үшін бізге «Құтадғу білікті» оқу керек. Бәрінен бұрын Жүсіп атамыздың кітап жазудағы ниетіне тәнті болам. Ниет болмаса, өз заманында жазылған басқа да қанша кітаптан оқ бойы оза шауып, бүгінгі ұрпақтың қолына түспес те еді. Шығарма – халқымыздың сол дәуірдегі мәдениеті мен өмір салтынан, ел басқару дәстүрі мен ондағы қағидаларынан хабар беретін құнды әдеби жәдігер. Кітап түркі дүниесіне ынталы жалпы оқырманға, оның ішінде ғылым, білім саласының мамандарына арналған, – дейді Бекарыс Нұриманов.
Тұрар БЕКМЫРЗАЕВ