Іс-шараның ұйымдастырушылары: ҚР Президенттік орталығы және ЮНЕСКО-ның Алматыдағы Өңірлік кеңсесі. Сонымен қатар, ЮНЕСКО клубтарының Қазақстандық ұлттық федерациясы, ҚР ҰОК және БҰҰ Әйелдер ұйымының қолдауымен жүргізіледі.

Конференцияның мақсаты – мемлекеттік органдардың, академиялық қауымдастықтың, азаматтық қоғам мен халықаралық ұйымдардың өкілдері арасында пікір және тәжірибе алмасу алаңын құру. Басты назар жастардың әлеуметтік интеграциясында спорт пен көшпелі мәдениет дәстүрлерінің рөлін талқылауға бағытталады.

Жиын басында «Чемпионның танымы: спорт арқылы жаңа ұрпаққа шабыт» атты арнайы сессия өтіп, оның барысында белгілі спортшылар, 2012 жылғы Олимпиада чемпионы Серік Сәпиев, Лондондағы Олимпиада ойындарының чемпионы, Чемпионаттың күміс жүлдегері, Бейжіңдегі Олимпиада ойындары, Рио-де-Жанейродағы Олимпиада ойындарының қола жүлдегері Ольга Рыпакова мен 2024 жылғы Жазғы Олимпиада ойындарының күміс жүлдегері Нариман Құрбанов жастарға сөз сөйлеп, «табыс тарихымен» бөлісті.

Пленарлық отырыс барысында қатысушылар спорттың тұрақты дамуға, қоғамдық келісімді нығайтуға және инклюзивті қоғам құруға қалай ықпал ететінін талқылады. Бұл диалог спорт арқылы жастарды дамыту саласындағы белсенді және бірлескен күш-жігердің маңыздылығын көрсетуге, сондай-ақ осы құндылықтарды ілгерілетуде барлық мүдделі тараптардың өзара тығыз әрекеттесуіне ықпал етуге арналған.

Конференцияға 60-тан астам адам қатысты.

Қазақстан Республикасы Президенттік орталығының директоры Бақытжан Темірболат өз сөзінде, осыдан 10 жыл бұрын Қырғызстан ұсынған Орталық Азияның көшпелі халықтары арасында дәстүрлі спорт түрлерінен халықаралық жарыстар өткізу идеясының маңызды екенін атап өтті. Дүниежүзілік көшпенділер ойындарының танымалдылығының тұрақты өсуі мен географиялық қатысушылардың кеңеюі және олардың санының артуы бүкіл әлемде қызу талқыға түсті.

«Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев V Дүниежүзілік көшпенділер ойындарының ашылуында атап өткендей, көшпелілер өркениетінің мәдениеті мен дәстүрлері адамзат тарихында өшпес із қалдырды және олардың қазіргі кезеңде жаңғыруы Дүниежүзілік ойындардың форматы көшпелілердің ғасырлық шежіресінде жаңа парақ ашады», – деп келтірді Б. Темірболат.

«Бүгінгі конференция біздің заманауи әлемде мәдениетаралық түсіністік пен қоғамдық келісімді ілгерілету үшін спортты қалай пайдалана алатынымызды зерттеу үшін құнды платформа болып табылады. Бүгінгі таңда әртүрлі мәдениеттер арасындағы диалог пен өзара сыйластықты арттыру маңызды, спорт бұл мақсатқа жетудің бірегей жолын ұсынады. Бұл тұрғыда жастарды спортпен шұғылдануға тарту бұдан да үлкен маңызға ие болады. Жастар - біздің мәдени мұрамыздың болашақ сақтаушылары ғана емес, бейбітшілік, өзара түсіністік және жаһандық азаматтық елшілері. Жастардың спорттық жарыстарға, әсіресе көшпелі мәдениеттердің дәстүрлі ойындарына қатысуын көтермелей отырып, біз оларға қызығушылық сезімін және алуан түрлілікті неғұрлым терең түсінуді дамытуға көмектесеміз. ЮНЕСКО мәдени мұра мен жастарды тартудың маңыздылығын атап көрсететін бастамалар арқылы осы идеалдарды ілгерілетуді терең ұстанады. Бүкіләлемдік көшпенділер ойындары осы дәстүрлі спорт түрлерінің үздіксіз құндылығын көрсетуге бірегей мүмкіндік береді», – деді ЮНЕСКО-ның Алматы қаласындағы өңірлік кеңсесінің директоры, ЮНЕСКО-ның Қазақстан, Қырғызстан, Тәжікстан және Түркіменстандағы өкілі Амир Пирич.

ЮНЕСКО Бас конференциясының 42-ші сессиясының төрағасы Симона Мирела Микулеску спорт, жастар мен көшпелі өркениеттер дәстүрлерінің тығыз байланысы туралы пікірімен бөлісті.

«2024 жылдың 13 желтоқсанында Бүкіләлемдік көшпенділер ойындары ЮНЕСКО-ның материалдық емес мәдени мұра тізіміне енгізілгеніне 3 жыл толады, ал өткен жылы ЮНЕСКО-ның 42-ші Бас конференциясында ЮНЕСКО-ның «Көшпенділер өркениетінің тарихы» атты жаңа жобасын дайындау туралы Резолюция қабылданды. Бүгінде жастар - адамзаттың болашағын ғана емес, оның бүгінгі күнін де қалыптастырушылар. Бұл көшпелі дәстүрлердің негізін қалаушы іліммен терең үндеседі, ол өміршеңдікті нығайтады және тіпті ең күрделі жағдайларда да жаңа көкжиектерді ашуға шақырады. Көшпенділер мәдениеті бізді спорттың адам өмірінің қозғаушы күші екенін үйретеді. Оның үстіне, көшпенділердің дана дәстүрлері рухында спорт өзін-өзі танытуға және жетістіктерге жетуге тамаша жол ашады. Бүгінде ЮНЕСКО ұйым қызметінің барлық салаларында жастардың құқықтары мен мүмкіндіктерін кеңейтуді барынша қолдайды», – деп атап өтті С.М. Микулеску.

Қазақстан Республикасы Президентінің кеңесшісі, ЮНЕСКО клубтары мен қауымдастықтарының Дүниежүзілік федерациясының президенті Болат Ақшолақовтың айтуынша, конференцияның V Дүниежүзілік көшпенділер ойындары аясында өтуінің символдық мәні ерекше, себебі спорт, салт-дәстүр және мәдени мұра болашақ ұрпақты тәрбиелеуге үлкен үлес қоса алады. Спикердің айтуынша, спорт адамды, әсіресе жастарды шабыттандыратын, жігерлендіретін негізгі салалардың бірі.

«Қазақстан ЮНЕСКО-мен ынтымақтастықты жоғары бағалайды. Біздің еліміз дене шынықтыру мен тәрбиенің жоғары стандарттарын ілгерілетуге бейілділігін айқын көрсетеді. Өткен жылы біздің республика тұңғыш рет ЮНЕСКО-ның Бүкіләлемдік клубтар мен қауымдастықтар федерациясын басқарды. Қазіргі уақытта спорт, дене шынықтыру белсенділігінің әдісі ғана емес, сонымен қатар түрлі мәдениеттер мен әлеуметтік топтағы жастарды біріктіретін және оларға тиесілдік сезімін қалыптастыратын қуатты құралға айналуда», – деді ЮНЕСКО және ИСЕСКО істері жөніндегі Қазақстан Республикасы Ұлттық комиссиясының бас хатшысы Жанар Шайменова.

Спорт – оңай дене шынықтыру емес, ол ең алдымен адамның тәртіптілігін, жеңіске деген ерік-жігерін, табандылығын және өзіне деген сенімділігін қалыптастыратын өмір салты, деп атап өтті өз сөзінде ҚР ҰОК вице-президенті, 2012 жылғы Олимпиада чемпионы Серік Сәпиев. Сонымен қатар, спикер өзінің сөзінде жастарды қиындықтарға мойымай, қол жеткізген жетістіктерге тоқталмай, үнемі өзін-өзі жетілдіруге шақырды.

«Қазақстанның көшпелі мәдениеті бізге спортта көрініс табатын көптеген құндылықтарды ұсынады. Көшпенділер қалай төзімді, икемді және күшті болуды әрқашан білетін. Олар жеке күш-жігер мен ұжымдық қолдау арасында тепе-теңдік таба білді. Бұл қасиеттер бүгінде спортта да, өмірде де өзекті болып қалуда. Спорт та, көшпенділер мәдениеті де бір-бірімізді құрметтеуге, бағалауға және топтасуға үйретеді», - деп бөлісті Лондон Олимпиадасының чемпионы Ольга Рыпакова.

Париждегі жазғы Олимпиада ойындарының күміс жүлдегері Нариман Құрбанов Қазақстандағы бұқаралық спортты дамыту, соның ішінде балалар спорт секцияларын дәріптеу туралы айтып берді. Атақты спортшы еліміздің орта оқу орындарында балалар гимнастикалық залдарын жаппай енгізу туралы ұсыныс айтты.

Шара барысында сондай-ақ Қазақстан Республикасы Туризм және спорт вице-министрі Мирас Төлебаев, Қазақстан Республикасы Президенті жанындағы Әйелдер істері және отбасылық-демографиялық комиссия төрағасының орынбасары Елена Тарасенко, дене шынықтыру және бұқаралық спорт академиясының ғылым және халықаралық ынтымақтастық жөніндегі проректорының міндетін атқарушы Алина Тен, Қазақстандағы «БҰҰ-Әйелдер» өкілдігінің басшысының м.а. Дина Амришева, «Sport Plus Qazaqstan» телеарнасының директоры Асқат Жақаев, «Жастар Ассамблеясы» РҚБ төрағасы Тимур Джумурбаев сөз сөйледі.

Халықаралық конференцияның қорытындылары бойынша Қазақстанда әлеуметтік интеграция және тұрақты даму құралы ретінде спортты одан әрі дамыту және қолдау бойынша ұсынымдар әзірленетін болады.