Мидың ақпаратты өңдей және сақтай алатыны адамды басқа тіршілік иелерінен ерекшелейді. Алайда цифрлық коммуникация дәуірінде адамдар кездесетін ақпарат көлемі айтарлықтай өсті. Қолжетімді ақпараттың бұлай өсуі когнитивті шамадан тыс жүктеме деп аталатын құбылысқа әкелуі мүмкін. Мұнда мидың жаңа деректерді өңдеу қабілеті тіптен асып түседі.

Адамның миы триллиондаған синапстармен байланысқан шамамен 86 миллиард нейроннан тұрады. Бұл миға ақпаратты кодтауға, сақтауға және көбейтуге мүмкіндік береді. Дегенмен кез келген жүйе секілді мидың да деректерді өңдеу қабілетінде шектеулер бар. Ақпараттық дәуірдің басталуымен тұтынуға болатын деректер саны күрт өсті.

Ықтимал проблемалар:
Когнитивті шамадан тыс жүктеме. Тым көп ақпаратқа тап болған кезде ми когнитивті шамадан тыс жүктемені сезінуі мүмкін. Бұл құбылыс шешім қабылдаудағы қиындықтар, есте сақтаудың нашарлауы және психикалық шаршау түрінде көрінеді.

Зейіннің төмендеуі. Ақпарат көлемінің үлкен болуына байланысты, біздің зейініміз төмендейді. Бұл тенденция әсіресе жастарда айқын көрінеді.

Психикалық денсаулыққа әсері. Зерттеулердің көбі ақпараттың артық болуы стресске, мазасыздыққа және тіпті депрессияға әкелуі мүмкін деп болжайды. Ол сондай-ақ назар жетіспеушілігі және гиперактивтіліктің бұзылуы сияқты жағдайлардың пайда болуына немесе өршуіне ықпал етуі мүмкін.

Білім алуға деген кері әсер. Когнитивті шамадан тыс жүктеме оқуға кедергі келтіруі мүмкін. Адам бір уақытта тым көп ақпарат алса, оны есте сақтау және қолдану қабілеті төмендейді.

Дәлелдер:
Сан-Францискодағы Калифорния университетінің (UCSF) зерттеуі жаңа ақпараттың миға үнемі әсер етуі нейрондық желілерде өзгерістерді тудыруы мүмкін екенін анықтады. Бұл бір тапсырмаға шоғырлануды қиындатады (Rosen, 2011).

2018 жылы Nature Communications журналында жарияланған зерттеу мидағы тым көп ақпаратпен шешім қабылдауға мәжбүр болған адамдар өз таңдауын анық жасай алмайтынын көрсетті (Tsetsos, Usher, & Chater, 2018).

Сонымен қатар 2019 жылы Journal of Anxiety Disorders журналында жарияланған мета-талдау әсіресе цифрлық арналар арқылы ақпаратты тұтынудың артуы, мазасыздық пен стресстің жоғары деңгейлері арасындағы күшті корреляцияны анықтады (Vannucci, Flannery, & Ohannessian, 2019).

Қорытындылай келе, ақпараттың артық болуына байланысты когнитивті шамадан тыс жүктеменің салдары тым ауқымды. Олар адамның психикалық денсаулығына, оқу қабілетіне және әлеуметтік нормаларына әсер етеді. Жоғарыда айтылған тақырыпты тереңірек түсіну және адамдарға ақпаратты басқаруға көмектесетін стратегияларды әзірлеу үшін ауқымды зерттеулер қажет. Бұл стратегиялар цифрлық сауаттылықты ілгерілетуді, ақпаратты тиімді басқару дағдыларын үйретуді және цифрлық сауықтыру тәжірибелерін насихаттауды қамтуы мүмкін.