Өскен өңір Osken-onir.kz ақпараттық агенттігі
» » Ғалымдар өсімдіктердің де күйзеліс кезінде "жанайқайы" шығатынын анықтады

Ғалымдар өсімдіктердің де күйзеліс кезінде "жанайқайы" шығатынын анықтады

Израильдегі Тель-Авив университетінің ғалымдары ультрадыбыстық диапазонда темекі мен қызанақ өсімдіктерінің қатты «ауырсыну айқайы» болатынын дәлелдеді.
Өсімдіктер күйзеліс кезінде жанайқайын шығарады. Зерттеушілер акустикалық камераларда немесе жылыжайларда күйзелген өсімдіктерден 10 сантиметр қашықтықта ультрадыбысты жазды. Ылғал жетіспеген жағдайда дыбыстық қысым шамамен 61-65 децибелді, ал дыбыстық тербелістердің ең жоғары жиілігі - 49 килотерц (қызанақ) және 54 килотерц (темекі) болды. Өсімдік сабағын кесу кезінде көрсеткіштер ұқсас болды: 63-65 децибель және 57 килогерц (қызанақ) және 57 килогерц (темекі).

Ғалымдар өсімдіктің түріне және күйзеліс түріне байланысты 70 пайыз дәлдікпен дыбыстарды анықтай алатын алгоритмді де үйретті. Сонымен қатар өсімдіктер шығаратын ультрадыбысты және 98 пайыздық электр шуын ажырата білді. Зерттеушілер нейрондық желіні қолдана отырып, жылыжайда өсімдіктің «жылауын» фондық дыбыстардан сәтті шығарып алды.

Ғалымдар ультрадыбыстық кавитация кезінде су өткізбейтін ұлпада ксилемада көпіршіктердің пайда болатынын айтады. Осылайша өсімдіктер өздерінің тіршілік ету жағдайларын басқа тірі ағзаларға сигналмен бере алады. Мысалы, қызанақ пен темекінің жапырақтары мен өркендеріне жұмыртқа салатын көбелектің түрлері стресске ұшыраған өсімдіктерден аулақ жүреді. Сонымен қатар, егер өсімдіктер шабуылдаушыға жауап ретінде дыбыс шығарса, онда ультрадыбыстық сигналдарды қабылдайтын жәндіктер тамақ көзін таба алады.


12 желтоқсан 2019 ж. 1 040 0

PDF нұсқалар мұрағаты

№78 (9345)

14 қазан 2025 ж.

№77 (9344)

11 қазан 2025 ж.

№76 (9343)

07 қазан 2025 ж.

Жаңалықтар мұрағаты

«    Қазан 2025    »
ДсСсСрБсЖмСбЖс
 12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728293031