Өскен өңір Osken-onir.kz ақпараттық агенттігі
» » МЕДИЦИНАЛЫҚ ҚАЛДЫҚТАР ТУРАЛЫ НЕ БІЛЕМІЗ?

МЕДИЦИНАЛЫҚ ҚАЛДЫҚТАР ТУРАЛЫ НЕ БІЛЕМІЗ?

Медициналық қалдықтар – медициналық қызметтер көрсету және медициналық манипуляциялар жүргізу процесінде түзілетін қалдықтар. Медициналық қалдықтарға науқастарға күтім жасайтын заттар, таңғыштар, мақта, шприцтер, инелер, дәрі-дәрмектердің қалдықтары, дене тіндері және қан жатады. Олардың барлығы ықтимал қауіп төндіреді.
Залалсыздандырылмаған инъекциялық шприцтер мен инелер арқылы дұрыс кәдеге жаратылмаған (жануға бейім емес), дұрыс көмілмеу нәтижесінде бүкіл әлемде миллиондаған адамдар қауіпті ауруларды жұқтыруы мүмкін. Қалдықтарды дұрыс пайдаланбау көбінесе физикалық зақымға әкеледі: өткір қалдықтардан жарақаттану және денені кесіп алу. Жарақаттан басқа мұндай зақымданулар өте ауыр зардаптарға әкелуі мүмкін, өйткені В және С гепатиттері,адамның иммунитет тапшылығы инфекциясы және т.б. сияқты қауіпті аурулардың қоздырғыштары тікелей қанға енуі мүмкін. Емдеу алдын алу ұйымдарында медициналық қалдықтардың құрамында инфекция қоздырғыштары болуы мүмкін.
Сонымен қатар, медициналық қалдықтарда улы және радиоактивті заттар болуы мүмкін, олар топыраққа, ауаға және суға түсіп, планетаның экологиясына үлкен зиян келтіреді.
Медициналық қалдықтар қауіптілік дәрежесіне байланысты 5 класқа бөлінеді:
1. "А" сыныбындағы медициналық қалдықтар – коммуналдық-тұрмыстық қалдықтардан құрамы бойынша ерекшеленбейтін, қауіпті қасиеттері жоқ қалдықтар;
2. "Б" сыныбындағы медициналық қалдықтар – эпидемиологиялық қауіпті медициналық қалдықтар (инфекцияланған және әлеуетті инфекцияланған қалдықтар). Қанмен және басқа да биологиялық сұйықтықтармен ластанған материалдар және аспаптар, заттар. Патологиялық-анатомиялық қалдықтар, органикалық операциялық қалдықтар (ағзалар, тіндер). Инфекциялық бөлімшелердің тамақ қалдықтары. Патогендігі III-IV топтардың микроорганизмдерімен жұмыс істейтін микробиологиялық, клиникалық-диагностикалық зертханалардың, фармацевтикалық, иммундық-биологиялық өндірістердің қалдықтары.Пайдалануға жарамсыз тірі вакциналар;
3. "В" сыныбындағы медициналық қалдықтар – төтенше эпидемиологиялық қауіпті медициналық қалдықтар (аса қауіпті және карантиндік инфекциялық аурулармен ауыратын науқастармен жанасқан, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласында төтенше жағдайлардың пайда болуына алып келуі мүмкін және аумақты санитариялық қорғау бойынша іс-шараларды жүргізуді талап ететін материалдар. Патогендігі I-II топтардың микроорганизмдерімен жұмыс істейтін зертханалардың, фармацевтикалық және иммундық-биологиялық өндірістердің қалдықтары, туберкулезбен ауыратын науқастардың қалдықтары. Туберкулез қоздырғыштарымен жұмысты жүзеге асыратын микробиологиялық зертханалардың қалдықтары);
4. "Г" сыныбындағы медициналық қалдықтар – токсикологиялық қауіпті медициналық қалдықтар (пайдалануға жатпайтын дәрілік, оның ішінде диагностикалық, дезинфекциялау құралдары. Құрамында сынап бар заттар, аспаптар мен жабдықтар. Фармацевтикалық өндірістердің шикізаттары мен өнімдерінің қалдықтары. Жабдықты, көлікті, жарықтандыру жүйелерін пайдалану қалдықтары);
5. "Д" сыныбындағы медициналық қалдықтар – радиоактивті медициналық қалдықтар (құрамында Қазақстан Республикасының атом энергиясын пайдалану саласындағы заңнамасымен белгіленген, радиоактивті заттар үшін регламенттелген мәннен асатын мөлшерде және шоғырлануда радиоактивті заттар бар);
Қалдықтарды жинау үшін бір рет қолданылатын, су өткізбейтін қаптар, пакеттер, металл және пластик сыйымдылықтар, жинауға және қауіпсіз кәдеге жаратуға арналған контейнерлер пайдаланылады. Қауіпті қалдықтарды жинауға арналған металл және пластик сыйымдылықтар, контейнерлер тығыз жабылады.
Қалдықтардың әрбір сыныбын жинау үшін қаптардың, пакеттердің, сыйымдылықтардың түсі әртүрлі болады:
1) "А" сыныбы қалдықтары – қара;
2) "Б" сыныбы – сары;
3) "В" сыныбы – қызыл;
4) "Г" сыныбы – ақ.
Медициналық қалдықтарды жинауға, залалсыздандыруға және сақтауға қойылатын талаптардың сақталуын бақылау санитариялық-эпидемиолгиялық бақылау басқармасының назарында. Бүгінде басқарма бақылауында 74 емдеу-алдын алу ұйымдары бар. Аудан бойынша емдеу-алдын алу ұйымдарының медициналық қалдықтары арнайы қалдықтарды жоюға арналған жабдықтары бар, мамандандырылған ұйыммен келісімшарттар негізінде тасымалданып, жойылады. Медициналық ұйымдардың әрбір құрылымдық бөлімшесінде медициналық қалдықтармен жұмыс істеу схемасы әзірленіп, медициналық қалдықтарды жинау және уақытша сақтау орнына жауапты тұлғалар бекітілген.
Егер Сіз медициналық қалдықтарды жинауға, жоюға қойылатын талаптарды бұза отырып, оларды абайсызда қолдансаңыз, онда инфекция мен кез-келген аурулардың қаупі артады, адам инфекцияны жұқтырып, ауруды тарата отырып, айналасындағы адамдарға қауіп төндіреді.
Залалсыздандырылмаған қалдықтар полигондарға, қоқыс тастайтын жерлерге, контейнер алаңдарына ашық түрде тасталған жағдайда қауіп төндіретінін ұмытпайық!

Г.Айтекеева,
Шиелі аудандық санитариялық-эпидемиологиялық
бақылау басқармасы басшысы

15 ақпан 2024 ж. 134 0